Kategoria: [:de]Vorträge[:pl]Wykłady[:]
Wykłady Genealogia na Śląsku
„Genealogia na Śląsku – sytuacja źródłowa i możliwości badawcze w archiwach państwowych i niepaństwowych”
w sobotę 29 czerwca 2024 r. w centrum kulturalno-edukacyjnym HAUS SCHLESIEN w Königswinter
Powyższe seminarium zostało zorganizowane z ogromnym sukcesem. Wysokiej klasy prelegenci z Niemiec i Polski z absolutnie interesującymi prezentacjami, fenomenalny tłumacz, który jednocześnie tłumaczył wszystkie prezentacje na drugi język oraz pełna sala seminaryjna z zainteresowanymi uczestnikami z całych Niemiec sprawiły, że seminarium było niezapomnianym wydarzeniem.
W odpowiedzi na liczne prośby zainteresowanych, którzy nie mogli przybyć do Königswinter osobiście, poniżej publikujemy prezentacje prelegentów, którzy pozwolili nam na ich upublicznienie.
Oczywiście w naturze rzeczy leży, że przedstawione prezentacje odzwierciedlają jedynie ułamek informacji, którymi prelegenci podzielili się z uczestnikami na miejscu. W niektórych przypadkach prezentacje mogą być postrzegane jedynie jako pomoce pamięciowe lub obrazowe ilustracje tego, co zostało powiedziane. Mamy jednak nadzieję, że dadzą one tym, którzy nie mogli osobiście uczestniczyć w seminarium, przynajmniej wyobrażenie o tym, jakie informacje zostały na nim przekazane i być może kilka pomysłów na to, które źródła można wykorzystać do badań genealogicznych.
– Andreas Smarzly (HKKNOS): „Ogólny przegląd źródeł do badań genealogicznych i rodzinnych ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji źródłowej w powiecie prudnickim” (jęz. wykładowy: niemiecki)
PDF-DOWNLOAD
– Henryka Młynarska (HKKNOS): „Dokumenty genealogiczne w archiwum parafialnym w Głogówku” (jęz. wykładowy: polski)
PDF-DOWNLOAD
– Aleksandra Starczewska-Wojnar (Opole): „Potencjał ksiąg gruntowych w badaniach genealo-gicznych na podstawie akt sądu rejonowego w Prudniku” (jęz. wykładowy: polski)
PDF-DOWNLOAD
– Ralph Wrobel (HKKNOS): „Urbarze z XVI i XVII wieku jako źródła do historii rodziny” (jęz. wykładowy: niemiecki)
PDF-DOWNLOAD
– Viktor Pordzik (HKKNOS): „Katastry Karolińskie jako źródło do badań historii rodzinnej” (jęz. wykładowy: niemiecki)
PDF-DOWNLOAD
– Jolanta Ilnicka (Opolscy Genealodzy): „Działalność Stowarzyszenia Opolscy Genealodzy – badania genealogiczne na Górnym Śląsku: źródła, metody, networking” (jęz. wykładowy: polski)
PDF-DOWNLOAD 1
PDF-DOWNLOAD 2
– Adam Kaźmierski (Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu): „Źródła genealogiczne w polskich archiwach kościelnych: Możliwości badawcze” (jęz. wykładowy: niemiecki)
PDF-DOWNLOAD
– Janusz Gołaszewski (Archiwum Państwowe we Wrocławiu): „Nieznane źródła do badań genea-logicznych na Śląsku w zasobie Archiwum Państwowego we Wrocławiu: możliwości badawcze” (jęz. wykładowy:)
PDF-DOWNLOAD 1
PDF-DOWNLOAD 2
Genealogia na Śląsku
„Genealogia na Śląsku – sytuacja źródłowa i możliwości badawcze w archiwach państwowych i niepaństwowych”
„W jakich źródłach mogę szukać informacji o moich przodkach po przeanalizowaniu wszystkich ksiąg kościelnych i urzędów stanu cywilnego?”, „Gdzie mogę znaleźć te źródła?”, „W których polskich archiwach muszę szukać?”, „Jak/gdzie dokładnie mogę znaleźć źródła, które mnie interesują?”, „Czy wszystko jest dostępne cyfrowo / czy mogę wszystko zbadać online, czy też kiedy muszę osobiście udać się do archiwów w Polsce? „, „W jakich bazach danych i katalogach mogę prowadzić badania, które rzeczy są cyfrowo dostępne online?”, „Jaki jest najlepszy sposób na prowadzenie badań osobiście w polskich archiwach?”, „Czy istnieją alternatywy dla badań osobistych na miejscu?”, „Jakich wymogów polskich archiwów muszę przestrzegać? Formalności, wnioski, ochrona danych, wykonywanie kopii/zdjęć/skanów/transkryptów, umawianie się na badania na miejscu, język (niemiecki, polski, angielski czy łacina?), płatności/opłaty/przelewy/kurs wymiany walut itp….?”.
Badacze rodzin, genealodzy i lokalni historycy zadają sobie te i wiele innych pytań wielokrotnie, gdy badają w rejonach, które kiedyś były niemieckie, a obecnie znajdują się w Polsce (Śląsk, Prusy, Pomorze itp.). Pytania te często nurtują również członków Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego (www.hkknos.eu), dlatego przy życzliwym wsparciu Landu Niederschsen zorganizowaliśmy seminarium „Genealogia na Śląsku – sytuacja źródłowa i możliwości badawcze w archiwach państwowych i niepaństwowych”, na które zaprosiliśmy wysokiej klasy ekspertów, którzy udzielą odpowiedzi na te i inne pytania związane z badaniami w polskich archiwach.
W pierwszym i drugim bloku seminarium, które podzielone jest na cztery bloki, członkowie Komisji Historycznej i eksperci zewnętrzni zaprezentują różne źródła, które powinny zainteresować nie tylko badaczy z powiatu prudnickiego, ale także wszystkich genealogów i lokalnych historyków prowadzących badania na całym Śląsku i na wszystkich innych byłych niemieckich terytoriach wschodnich (np. księgi wieczyste, akta ksiąg wieczystych, wczesnonowożytne urbarze, katastry karolińskie, lokalne rejestry rodzinne, specjalne akta w archiwach regionalnych).
Myślenie nieszablonowe może być często niezwykle pomocne. Ponieważ genealogia stała się również bardzo rozpowszechnionym zajęciem w Polsce, a liczne stowarzyszenia zajmują się badaniem dokumentów historycznych w archiwach, zaprosiliśmy przedstawicieli stowarzyszeń „Górnośląskie Towarzystwo Genealogiczne – Silius Radicum” i „Opolscy Genealodzy”, którzy opowiedzą nam m.in. o tym, jakie źródła są szczególnie interesujące dla górnośląskich i polskich genealogów, na czym koncentrują się w swoich badaniach, z jakimi problemami muszą sobie radzić, jakie znaleźli rozwiązania dla tych wyzwań, jak pracują w archiwach, jak prezentują swoje wyniki i wiele więcej. Przewidujemy ciekawą wymianę doświadczeń pomiędzy gośćmi z Polski a uczestnikami seminarium.
Szczególnie cieszy nas udział w seminarium dr Aleksandry Starczewskiej-Wojnar, byłej kierownik działu zbiorów przedwojennych Archiwum Państwowego w Opolu, przedstawiciela Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu ks. dr Adama Kaźmierskiego oraz dyrektora Archiwum Państwowego we Wrocławiu dr Janusza Gołaszewskiego, którzy z pierwszej ręki opowiedzą nam o tym, które źródła oferują najciekawsze informacje do badań genealogicznych, jakie nieznane dotąd badaczom źródła można znaleźć w ich archiwach oraz na co zwrócić szczególną uwagę prowadząc badania w archiwach państwowych i kościelnych.
Seminarium odbędzie się w sobotę, 29 czerwca 2024 r., w godzinach od 9.00 do 19.00 w centrum kulturalno-edukacyjnym HAUS SCHLESIEN, Dollendorfer Str. 412, 53639 Königswinter (+49(0)2244 886 0, info@hausschlesien.de, HP: www.hausschlesien.de).
Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych badaniami genealogicznymi, przodków lub historią lokalną na byłych niemieckich ziemiach wschodnich znajdujących się obecnie w Polsce! Członkostwo w HKKNOS lub innych stowarzyszeniach nie jest wymagane. Wszystkie polskojęzyczne wykłady będą tłumaczone symultanicznie na język niemiecki (liczba słuchawek jest ograniczona – obowiązuje zasada „kto pierwszy, ten lepszy”). Wstęp jest bezpłatny, wcześniejsza rejestracja na seminarium nie jest wymagana. Osoby, które chciałyby skorzystać ze smacznej oferty restauracji w „Haus Schlesien”, proszone są o wcześniejszą rejestrację mailową: kultur@hausschlesien.de, aby tamtejsza kuchnia mogła odpowiednio zaplanować spotkanie.
PROGRAM (może ulec zmianie)
09:00 – 09:15 Powitanie i wprowadzenie do tematu seminarium: Ralph Wrobel
Prezentacja programu i prelegentów: Andreas Smarzly
09:15 – 11:00 1. sesja: Badania przodków i rodzin w powiecie prudnickim
Andreas Smarzly (HKKNOS): „Ogólny przegląd źródeł do badań genealogicznych i rodzinnych ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji źródłowej w powiecie prudnickim” (jęz. wykładowy: niemiecki)
Henryka Młynarska (HKKNOS): „Dokumenty genealogiczne w archiwum parafialnym w Głogówku” (jęz. wykładowy: polski)
Aleksandra Starczewska-Wojnar (Opole): „Potencjał ksiąg gruntowych w badaniach genealogicznych na podstawie akt sądu rejonowego w Prudniku” (jęz. wykładowy: polski)
11:00 – 13:00 II sesja: Badania przodków i rodzin z perspektywy niemieckiej
Ralph Wrobel (HKKNOS): „Urbarze z XVI i XVII wieku jako źródła do historii rodziny” (jęz. wykładowy: niemiecki)
Maik Gliese / Sebastian König (HKKNOS): „Lokalne rejestry rodzinne (Ortsfamilienbücher) jako źródła do badań historii rodziny” (jęz. wykładowy: niemiecki)
Viktor Pordzik (HKKNOS): „Katastry Karolińskie jako źródło do badań historii rodzinnej” (jęz. wykładowy: niemiecki)
13:00 – 14:30 Przerwa obiadowa
14:30 – 16:00 III sesja: Badania genealogiczne i rodzinne w Polsce: perspektywa badaczy
Marek Zając / Gabriele Horzella-Mühlenhoff (Górnośląskie Towarzystwo Genealogiczne „Silius Radicum”): „Możliwości badań genealogicznych w Polsce” (jęz. wykładowy: niemiecki)
Jolanta Ilnicka (Opolscy Genealodzy): „Działalność Stowarzyszenia Opolscy Genealodzy – badania genealogiczne na Górnym Śląsku: źródła, metody, networking” (jęz. wykładowy: polski)
16:00 – 16:30 Przerwa kawowa
16:30 – 18:30 IV sesja: Genealogia i badania genealogiczne w Polsce: perspektywa archiwów
Adam Kaźmierski (Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu): „Źródła genealogiczne w polskich archiwach kościelnych: Możliwości badawcze” (jęz. wykładowy: niemiecki)
Janusz Gołaszewski (Archiwum Państwowe we Wrocławiu): „Nieznane źródła do badań genealogicznych na Śląsku w zasobie Archiwum Państwowego we Wrocławiu: możliwości badawcze” (jęz. wykładowy:)
18:30 – 19:00 Dyskusja / Pytania do prelegentów
Zaproszenie na seminarium (PDF-DOWNLOAD)
Historyczny Okólnik 2017/1
Dołączamy aktualny Historyczny Okólnik Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego: Historyczny Okólnik 2017/1
Zapraszamy serdecznie serdecznie na:
- Walne Zgromadzenie 2017 oraz seminarium „Przyszłość badań nad historią Śląska” w terminie 18/19.03.2017 w Northeim, jak i na
- 13. wizytę studyjną: Pałace i ogrody w północnych Czechach w terminie od 27 sierpnia do 3 września 2017 r.
Seminarium oraz Walne Zgromadzenie Roczne HKKNOS w dniach 05/06 marca 2016 r.
W dniach 5-6 marca 2016 r. Komisja Historyczna w dużej sali seminaryjnej restauracji „Goldener Löwe“ w Northeim zorganizowała Seminarium Historyczne połączone z Rocznym Walnym Zgromadzeniem.
Przedstawione wykłady:
„Wiejskie niższe warstwy społeczne na Górnym Śląsku w XVIII w.: Leśnik, powiat prudnicki“ (prof. dr Ralph Wrobel)
„Północno-zachodnie miasto przemysłowe Delmenhorst, jako cel górnośląskiej emigracji robotniczej z powiatu prudnickiego pod koniec XIX wieku“ (docent dr Michael Hirschfeld)
„Prądnik, nazwa historyczna Prudnika? – Pochodzenie słów Prudnik – aspekty historyczne i językowe“ (dr Joachim Himanek)
„Początki miasta Prudnik i geneza nazwy »Prudnik« w świetle najnowszych badań“ (dr Wojciech Dominiak)
Jubileusz 30-lecia w Northeim
Miasto Patronackie Prudnika, Northeim (Hannover) wraz z Zarządem mieli zaszczyt zaprosić członków oraz gości na jubileusz 30-lecia działalności Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego, który odbył się w dniach 7 i 8 marca 2015 r. w miejscu jej założenia. W dniach 12/13 kwietnia 1985 r. w Northeim Horst Zobel wraz z innymi osobami zainteresowanymi historią powiatu prudnickiego założyli Komisję Historyczną (HKKNOS).
Uroczystości rozpoczęły się w sobotę, 7 marca, w Sali Rajców w kompleksie St. Blasien. Burmistrz Northeim, Hans-Erich Tannhäuser, powitał wszystkich obecnych i pogratulował Komisji HKKNOS 30-lecia istnienia, jak również długoletniej i owocnej działalności naukowej oraz skutecznego wkładu w pojednanie polsko-niemieckie. Burmistrz zapewnił HKKNOS, że Northeim również w przyszłości będzie stało dla Komisji otworem, następnie opisał historię prudnickiej Izby Pamięci oraz obecny stan przeprowadzki Izby Pamięci do siedziby Muzeum Miasta Northeim. Również burmistrz Prudnika (niem. Neustadt/OS) Franciszek Fejdych oraz wicestarosta powiatu prudnickiego Krzysztof Barwieniec złożyli życzenia skierowanie do Komisji. Burmistrz Fejdych docenił bardzo delikatny, jednak stale zgodny z prawdą stosunek HKKNOS do historii wspólnej ojczyzny następującymi słowami:
„Przez ostatnie 30 lat Komisja Historyczna podejmowała tematy bardzo trudne, tematy, które raczej dzielą niż łączą. Państwu udało się uzyskać zamierzony cel: udało się Państwu stworzyć taką płaszczyznę porozumienia, która z uwagi na okazywany szacunek tym, których temat dotyczył, pozwalała na podjęcie rozmowy na tematy trudne. Za zrozumienie, wrażliwość i odpowiedzialność składam członkom Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego serdeczne podziękowania.“
Również wicestarosta Barwieniec podkreślił ważność nieprzerysowanego i jednocześnie empatycznego rozumienia historii Powiatu przez HKKNOS. Przekazał pozdrowienia starosty Roszkowskiego, który niestety w ostatniej chwili musiał odwołać swój przyjazd, oraz przedstawił Towarzystwo Historyczne Ziemi Prudnickiej zainicjowane przez starostę, które jest na etapie kształtowania się i chce w przyszłości ściśle współpracować z HKKNOS.
Następnie pierwszy przewodniczący HKKNOS, prof. dr Ralph Wrobel, przywitał wszystkich obecnych i przedstawił przebieg działalności, dotychczasowe osiągnięcia oraz obecne pola działalności, a także perspektywy Komisji. Z uwagi na obecność gości z Polski – oprócz burmistrza Prudnika oraz wicestarosty Powiatu przybyli również wiceburmistrz – Stanisław Hawro, oraz członkowie zarządu Towarzystwa Historycznego Ziemi Prudnickiej: pani Urszula Rzepiela oraz pan Marcin Husak. Całe spotkanie było prowadzone dwujęzycznie z pomocą zaangażowanych tłumaczy.
Punktem kulminacyjnym spotkania był wykład znanego historyka zaangażowanego w sprawy Śląska, pana dr Ulricha Schmilewskiego, prezesa Fundacji dla Kultury Śląska, pierwszego wiceprzewodniczącego Komisji Historycznej Śląska oraz skarbnika Stowarzyszenia Historii Śląska. Dr Schmilewski zaprezentował bardzo interesujący wykład pt.: „Śląska arystokracja oraz kontrreformacja na przykładzie rodów von Schaffgotsch i Oppersdorff“, podejmujący w badaniach dotyczących Śląska bardzo aktualny temat, który poprzez analizę arystokratycznego rodu von Oppersdorff obejmuje również historię powiatu prudnickiego. Oprócz interesujących tematów dr Schmilewski bardzo ucieszył słuchaczy informacją, że przy tworzeniu swoich wykładów często korzysta z prac członków HKKNOS.
Po wspólnym obiedzie w dużej sali konferencyjnej restauracji „Goldener Löwe“ rozpoczęto drugą część uroczystości. Członkowie zarządu Towarzystwa Historycznego Ziemi Prudnickiej, pani Urszula Rzepiela i pan Marcin Husak, wspólnie zaprezentowali wykład pt. „Willa Hermanna Fränkla – fabrykanta, dyplomaty, filantropa“. Podczas gdy pan Husak, pracownik Muzeum w Prudniku, szczegółowo opisał budowniczego, pani Rzepiela, była dyrektor tegoż Muzeum, przedstawiła architekturę ostatnio całkowicie odrestaurowanej willi w Prudniku. Oficjalne zakończenie uroczystości nastąpiło po wykładzie historycznym prof. Wrobla „Paulini w klasztorze w Mochowie – na tropie Xavera Rotta w Internecie“. Profesor zaprezentował tym samym możliwości wyszukiwania interesujących źródeł w Internecie oraz przedstawił problem plagiatu przy tworzeniu dokumentów historycznych wynikający z systematycznego, kilkusetletniego i transgranicznego kopiowania danych. Po wspólnej kolacji członkowie i zaproszeni goście w miłej atmosferze prowadzili jeszcze długie rozmowy do późnej nocy.
Następnego dnia, w niedzielę, członkowie HKKNOS wspólnie z gośćmi z Polski zwiedzili nowo powstałą Izbę Tradycji w Muzeum Miasta w Northeim. Następnie goście z Polski pożegnali się, a członkowie HKKNOS udali się na Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia, które również odbyło się w dużej sali konferencyjnej restauracji „Goldener Löwe“. Po tym, jak pierwszy przewodniczący, prof. Wrobel, potwierdził kworum, nastąpił opis aktualnej działalności i projektów Komisji. W chwili obecnej toczą się prace nad stworzeniem nowej strony internetowej HKKNOS, która idąc z duchem czasu powinna być dwujęzyczna, a w przyszłości nawet trójjęzyczna (niemiecko-polsko-angielska). W szczególności nowi młodsi członkowie HKKNOS mogą przekazać wiele propozycji i pomysłów do dyskusji w tym temacie. Przyjęto propozycję administratora strony, Christiana Sarnes, aby w przyszłości stworzyć na nowo stronę w systemie WordPress. Następnie prof. Wrobel przekazał informacje dotyczące wyjazdu jubileuszowego „Od Krakowa do Prudnika: Wizyta studyjna z Małopolski na Górny Śląsk“, który ma się odbyć w dniach od 30.08. do 6.09.2015 r. Mimo, że większość miejsc jest już zajęta, dla zainteresowanych osób istnieje jeszcze możliwość rezerwacji kilku miejsc. Na koniec pierwszy przewodniczący przedstawił swoją nową książkę „Historia Wsi Wierzch i Mionów“, którą niedawno prezentował wspólnie z księdzem Wolfgangiem Globischem. Wszystkie egzemplarze książki zostały już jednak sprzedane, w najbliższej przyszłości powinno się jednak pojawić wydanie nowe, poprawione.
Drugi przewodniczący, Andreas Smarzly, poprosił członków, którzy posiadają adres mailowy, o przekazanie go komisji celem ułatwienia wymiany informacji. Następnie przekazał informacje dotyczące serii referatów, które odbyły się na Górnym Śląsku w dniach od 15 do 19 czerwca 2014 r. (patrz raport w Historycznym Okólniku 01/2015). W tym kontekście przedstawił on również swoją książkę „Błażejowice Dolne (Powiat Prudnicki) – historia górnośląskiej wsi“, która ukazała się w 8 tomie w ramach serii pism krajoznawczych HKKNOS w roku 2014 w wersji dwujęzycznej. Również ta książka została w pełni sprzedana, nie przewiduje się jednak nowego wydania. Andreas Smarzly przedstawił również prywatne projekty digitalizacji źródeł prowadzone przez niektórych członków HKKNOS obejmujące ważne źródła historyczne powiatu prudnickiego. W ostatnim czasie powstały płyty DVD z cyfrową wersją Neustädter Heimatbriefe z lat 1950-2014, Oberglogauer Stadtblatt (lata 1905-1939), Oberglogauer Zeitung (1845/47) oraz Neustädter Kreisblätter (1843-1938), które można nabyć w HKKNOS. W tym kontekście Sebastian König zaprezentował cyfrową wersję Neustädter Heimatbriefe z lat 1950-2014 i możliwości wykorzystania informacji tego wartościowego źródła. König zaznaczył również, że z uwagi na wytyczne pani Lüddecke oraz wydawnictwa Rocco, które posiada prawa do tego czasopisma, korzystanie z cyfrowej wersji możliwe jest wyłącznie do celów naukowych przez członków HKKNOS.
Natomiast jeśli chodzi o bieżące projekty, prof. Wrobel poinformował o stanie prac nad wspólnym dziełem HKKNOS „Historyczny Powiat Głogówecki w Katastrze Karolińskim z lat 1722/26“. W chwili obecnej na język polski przetłumaczono wstęp, wprowadzenie naukowe oraz historyczne. Jak tylko zakończą się prace redakcyjne nad transkrypcją poszczególnych miejscowości, nastąpi przekazanie dzieła do wydawnictwa, a ewentualny wydruk i publikacja nastąpią jeszcze jesienią tego roku. Na zakończenie Johannes Preisner przedstawił postęp prac nad dwujęzyczną książką „Wypędzenie Niemców z Powiatu Prudnickiego“, która również ma się ukazać w ramach serii pism krajoznawczych HKKNOS.
Roczne sprawozdanie finansowe na wniosek skarbnika, pani Rosemarie Matulla, która przed dłuższy czas była chora, przeniesiono na rok następny. Pani Matulla przekazała krótki raport odnośnie obecnej sytuacji finansowej Stowarzyszenia.
Po wspólnym obiedzie zakończono Walne Zgromadzenie i członkowie mogli się cieszyć pierwszymi ciepłymi promieniami słońca w tym roku.
Andreas Smarzly
www.hkknos.de
Publikacja w:
NHB
Historischer Rundbrief HKKNOS
Schlesien Heute (skrót)
Northeimer Zeitung (skrót)
Tygodnik Prudnicki (tłumaczenie)
Życie Głogówka (PDF-File)
Cykl odczytów na Śląsku od 15 do 19 czerwca 2014
W marcu 2014 r. HKKNOS ustaliła nową strategię, pod roboczym tytuł „Go East” przewidującą rozwój współpracy w ramach podejmowanych na Śląsku inicjatyw powiązanych z badaniem historii lokalnej i regionalnej powiatu prudnickiego. W ramach tej strategii w dniach od 15 do 19 czerwca 2014 w powiecie prudnickim miały miejsce wydarzenia, wykłady i prezentacje książek. W tym celu kompletny zarząd, a także licznie człokowie HKKNOS (prof. dr Ralph Wrobel, Andreas Smarzly, Rosemarie i Werner Matulla, dr Joachim Himanek, Renate i Herbert Schindler oraz Sebastian König z rodziną) udali się z Niemiec na Śląsk.
Więcej informacji znajduje się w poniższym linku:
Seria wykładów wygłoszonych na Górnym Śląsku w dniach 15.06-19.06.2014 r.
