Biała

1225/1226: Pierwsza wzmianka o osadzie „Bela“, późniejszej Białej.

1239: Wzmianka o sędzi książęcym we wsi Bela, późniejszej Białej.

1315: Głód ogarnia cały Śląsk.

1374: Wzmianka o szkole w Białej.

1380: Najstarsze dokumenty dotyczące miasta. Książę Henryk Niemodliński sprzedaje na rzecz Petra Heidenreich 12 morg pól w „Czülze“.

1384 (28.04.): Biała członkiem założonego przez Władysława II związku miast liczącego 21 miast połączonych celem obrony przed złodziejami i grabieżami.

1390: Podczas pożogi „Prokopius König Wenzeslaus“, która niszczy cały Górny Śląsk, dotknięta zostaje również Biała.

1421 (30.03.): W umowie między kapitanem Temchen z Prężynki, a Heinze Schoff z Czyżowic, obok świadka Lenharda von Ottok oraz pisarza cesarskiego Heinricha Nostitz, wymienia się także wójta Białej Heinricha Nicoausa, który otrzymuje prawo, aby w razie niewypełnienia postanowień umowy przekazać folwark Prężynka kapitanowi Temchen.

1447: Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym w Białej.

1502: Książę Jan II Dobry nadaje tkaczom statut cechowy.

1503: Książę Jan II Dobry nadaje krawcom, piekarzom i szewcom statut cechowy.

1514: Wkroczenie reformacji do Białej.

1544 (28.10.): Pożar w Białej trawi prawie wszystkie budynki, jedynie dwa zostają ocalone. Pierwsza wzmianka o spalonej szkole i budynku zarządcy szkoły.

1550: Poprzez różne formy wsparcia (podarowanie kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej) pana von Hordstein, kościół w Białej może zostać odbudowany.

1563: Majątek Biała przechodzi w ręce hrabiego Krzysztofa Prószkowskiego.

1564: Hrabia Krzysztof Prószkowski zezwala Żydom na osiedlanie się przed bramami miasta Biała (przed Bramą Nyską) i udziela im schronienia.

1564: Majątek Biała przechodzi w ręce cesarza Ferdynanda. Cesarz nadaje statut cechowy rzeźnikom, kowalom, ślusarzom i stolarzom.

1605: Cesarz Rudolf sprzedaje majątek Biała hrabiemu Krzysztofowi Prószkowskiemu.

1632-1633: Dżuma w Białej.

1655: Na pamiątkę dżumy z lat 1632/1633, dzięki wsparciu baronowej von Kochtitz, rozpoczyna się budowa kaplicy.

1666: Cesarz Leopold nadaje mieszkańcom miasta Biała przywilej browarniczy, zgodnie z którym 24 mieszkańców na rynku Gatscher obok Kaczego Stawu (niem. Ententeich) może wybudować browar (istniejący do roku 1887).

1690: Kościół na tzw. Starym Mieście staje się filią kościoła parafialnego w Białej.

1693 (początek września): Biała (podobnie jak cały Śląsk) zostaje zaatakowana przez plagę szarańczy.

1696-1699: Żydzi z Białej otrzymują książęce zezwolenie na osiedlanie się w jednej z dzielnic miasta. Wkrótce budują tutaj synagogę.

1699 (17.07.): Wspólny przywilej dla Żydów w Białej, za przykładem przywileju żydowskiego dla wszystkich Żydów praskich i śląskich z 1627 i 1628 r., wydanego przez cesarza Ferdynanda II. Kultura żydowska w Białej (od roku 1562) przeżywa swoją świetność.

1740 (16.12.): Fryderyk II wkracza na Śląsk i wkrótce przejmuje słabo chronioną prowincję. Antoni Krzysztof hrabia Prószkowski, dziedzic Białej i prezydent śląskiej komory we Wrocławiu, zostaje wydalony i udaje się do Wiednia, gdzie umiera 4.06./1741 r. Wdowa po nim, Elżbieta Fryderyka, urodzona hrabianka von Schaffgotsch, przejmuje władanie nad Białą.

1745: Biała staje się miastem garnizonowym. Wkracza tutaj pułk hrabiego Geslersch, a od 1755 r. kompania pod przywództwem Georga Heinricha von Doblin.

1747 (08.12.): Sprzedaż majątku Biała przez spadkobierców po wdowie Elżbiecie Fryderyce hrabinie Prószkowskiej za 158.000 talarów Bartholomeusowi von Oderfeld, będącemu wcześniejszym dzierżawcą lub zarządcą majątku.

1756 (2.01.): Bartholomeus von Oderfeld umiera nie pozostawiając testamentu.

1756: Pochodzący z Czech hrabia Rudolf von Matuschka pozyskuje majątek w Białej za kwotę 170.000 talarów.

1760: Ustawienie granitowych postumentów Najświętszej Maryi Panny i Jana Nepomucena na dziedzińcu zamkowym przed szpitalem miejskim.

1763-1772: W Białej wymienia się mistrza szkolnego wraz z pomocnikiem.

1769 (22.09.): W wyniku pożaru pali się synagoga żydowska oraz 12 domów.

1770: Umiera hrabia Rudolf von Matuschka.

1772: Przeniesienie poligonu z Prudnika do Białej.

1775: Ponowne spalenie synagogi.

1781: Hrabina Josepha von Matuschka, spadkobierczyni majątku Biała, umiera a majątek przechodzi w ręce jej nieletniego wnuka hrabiego Josepha von Matuschka. Do uzyskania pełnoletności w 1788 r. baron von Sierstorpff jest jego kuratorem.

1790: Zlikwidowanie garnizonu w Białej.

1791: Pożar trwający cztery dni niszczy ratusz, 40 domów na rynku oraz w centrum miasta, a także wszystkie stare dokumenty. Szkody wyceniono na 75.000 talarów.

1800-1810: Sprzedaż pól należących do majątku w Grabinie, Śmiczu, Józefowie, Wasiłowicach i Ligocie Bialskiej chłopom mieszkającym w tych miejscowości za łączną sumę 70.000 talarów.

1812 (22.05.): Sprzedaż pozostałego majątku Biała przez hrabiego Josepha von Matuschka hrabiemu Antonowi von Matuschka za 170.000 talarów.

1821: Wichura niszczy wiele dachów w mieście i wyrządza duże szkody na uprawach.

1826: (Maj) Powódź na nizinach na przedmieściach nad rzeką Bleiche i oraz na Przedmieściu Nyskim wyrządza mieszkańcom wiele szkód.

1828: Wzmianka o szkole niemieckiej (1830 z 3 nauczycielami) i polskiej (1830 z 2 nauczycielami).

1840: Zezwolenie biskupa na organizowanie w kaplicy św. Rocha cztery razy w roku nabożeństwa ewangelickiego.

1841 (6.08.): Sprzedaż pozostałości majątku Biała na rzecz saksońskiego rotmistrza Ferdynanda von Gersdorff i oraz szambelana Karla von Gersdorff za cenę 195.000 talarów. Rozwiązanie majątku poprzez dalszą sprzedaż.

1846: Otwarcie małej prywatnej szkoły ewangelickiej.

1849: Królewski sąd miejski w Białej zostaje rozwiązany i połączony z Sądem Okręgowym w Prudniku.

1850: Powstaje gmina ewangelicka.

1856 (28.02.): Sprzedaż majątku Biała młynarzowi. Wykreślenie majątku Biała z rejestru dóbr rycerskich.

1860: Rozebranie wieży więziennej (Stockhausturm) i Bramy Prudnickiej.

1865-1866: Położona niedaleko miasta Szwedzka Górka zostaje przez stowarzyszenie promenadowe przekształcona.

1868 (początek): Urząd miasta w Białej pozyskuje zamek po byłym majątku Biała.

1869: Utworzenie Katolickiego Stowarzyszenia Czeladników.

1870: Rozwiązanie szkoły żydowskiej z uwagi na małą liczbę uczniów.

1873: Budowa domu modlitw dla ewangelików poprzez fundację i wsparcie Stowarzyszenia Gustawa Adolfa.

1874: W zamku byłego majątku Biała utworzono obok preparandy Seminarium Nauczycielskie.

1875 (1.07.): Utworzenie Towarzystwa Sportowego dla Mężczyzn.

Rozwój struktur demograficznych

 

Rok: liczba mieszkańców

• 1780: 2.036
• 1781: 2.061
• 1782: 2.022
• 1810: 2.401
• 1828: 2.582
• 1834: 2.613
• 1846: 2.684
• 1860: 2.551
• 1890: 2.812
• 1913: 2.842
• 1939: 3.784
• 2003: 2.923
• 2006: 2.653