13 wizyta studyjna 鈥濸a艂ace i ogrody w p贸艂nocnych Czechach鈥

W tygodniu od 27 sierpnia do 3 wrze艣nia 2017 r. Komisja Historyczna Powiatu Prudnickiego (HKKNOS) odbywa艂a swoj膮 ju偶 13 wizyt臋 studyjn膮 pod has艂em 鈥濸a艂ace i ogrody w p贸艂nocnych Czechach鈥. W tym roku 23 uczestnik贸w wyjazdu odwiedzi艂o s膮siaduj膮cy ze 艢l膮skiem region graniczny w p贸艂nocnych Czechach.

Go艣cie, kt贸rzy dosiadali si臋 kolejno w Wadersloh, Erfurcie i Dre藕nie, ju偶 p贸藕nym popo艂udniem pierwszego dnia wyjazdu dotarli do D臎膷铆na, gdzie zostali zakwaterowani na kolejne trzy noclegi w hotelu 鈥災宔sk谩 Koruna鈥. Chwil臋 p贸藕niej do艂膮czy艂 do grupy czeski przewodnik – Peter Kumpfe. Poniewa偶 do kolacji pozosta艂o jeszcze troch臋 wolnego czasu, Peter, Czech o niemieckich korzeniach i znany dziennikarz radiowy stacji MDR, zaprosi艂 uczestnik贸w do po艂o偶onego niedaleko centrum miasta zamku rodziny von Thun, kt贸ry w ostatnich latach zosta艂 kompleksowo odrestaurowany.

Tetschen (D臎膷铆n)

Kolejnego dnia, w poniedzia艂ek, w promieniach letniego s艂o艅ca, grupa uda艂a si臋 do Litom臎艡ic, gdzie zwiedza艂a miasto.

Leitmeritz (Litom臎艡ice)

Nast臋pnym punktem programu by艂 przejazd do zamku rodziny von Waldstein do Duchcov, gdzie pod koniec XVIII wieku znany wenecki kobieciarz, poszukiwacz przyg贸d i pisarz Giacomo Casanova sp臋dzi艂 ostatnie lata 偶ycia i spisa艂 s艂ynne do dzi艣 dzienniki.

Dux (Duchcov)

Dzie艅 zako艅czy艂 si臋 wjazdem wyci膮giem krzese艂kowym na szczyt Kom谩艡铆 h暖rka (807 m n.p.m.), sk膮d roztacza艂 si臋 wspania艂y widok na okolic臋.

M眉ckent眉rmchen (Kom谩艡铆 v铆啪ka)

Kolejnego dnia Peter poprowadzi艂 grup臋 przez krain臋 Wallensteina. W programie znalaz艂a si臋 w pierwszej kolejno艣ci wizyta na zamku w miejscowo艣ci Fr媒dlant, gdzie po serii sukces贸w w wojnie 30-letniej Albrecht von Wallenstein (von Waldstein), awansowa艂 do rangi ksi臋cia Friedlandu.

Friedland (Fr媒dlant)

Po przerwie obiadowej na przepi臋knym rynku w miejscowo艣ci Liberec grupa uda艂a si臋 na zwiedzanie kolejnego zamku b臋d膮cego niegdy艣 w艂asno艣ci膮 Wallensteina.

Reichenberg (Liberec)

By艂 nim po艂o偶ony niedaleko miejscowo艣ci Jablonn茅 v Podje拧t臎d铆 zamek Lemberk, kt贸rego ostatnimi w艂a艣cicielami by艂a rodzina Clam-Gallas, w jego wn臋trzach do dzi艣 podziwia膰 mo偶na oryginalne wyposa偶enie z r贸偶nych epok minionych stuleci. W drodze powrotnej do hotelu by艂 jeszcze czas na kr贸tki post贸j przy bogato wyposa偶onej bazylice w Jablonn茅 v Podje拧t臎d铆, gdzie znajduj膮 si臋 relikwie 艣wi臋tej Zdzis艂awy Czeskiej z Lemberka, patronki biednych i cierpi膮cych.

L盲mberg (Lemberk)

W 艣rod臋 grupa wymeldowa艂a si臋 z hotelu w miejscowo艣ci D臎膷铆n aby uda膰 si臋 na zwiedzanie zamk贸w i pa艂ac贸w w 鈥濩zeskim Raju鈥.聽 Pierwszym przystankiem by艂a miejscowo艣膰 Sychrov, gdzie znajduje si臋 zamek rodziny de Rohan, kt贸ra do Czech przyby艂a z Francji. Malowniczy zamek z elementami stylu angielskiego stanowi cz臋ste t艂o licznych produkcji filmowych, tak偶e film贸w o Jamesie Bondzie.

Sichrow (Sychrov)

Kolejnym punktem by艂a miejscowo艣膰 Mnichovo Hradi拧t臎, gdzie znajduje si臋 zamek zachowany w nienaruszonym stanie, kt贸rego w艂a艣cicielami od XVII do聽 XX wieku by艂a rodzina von Waldstein. Niedaleko zamku znajduje si臋 dzisiaj miejsce spoczynku znanego potomka rodziny, wspominanego ju偶 genera艂a Albrechta von Wallenstein/Waldstein.

M眉nchengr盲tz (Mnichovo Hradi拧t臎)

W godzinach popo艂udniowych, w dalszym ci膮gu podr贸偶uj膮c 艣ladami Wallensteina, grupa uda艂a si臋 do miasta Ji膷铆n, stolicy by艂ego聽ksi臋stwa 聽Fr媒dlant.

Jitschin (Ji膷铆n)

Wieczorem przyby艂a na nocleg do hotelu 鈥濽 Ber谩nka鈥 w miejscowo艣ci N谩chod.

Celem podr贸偶y ostatniego dnia sierpnia by艂a wschodnia cz臋艣膰 Czech, w pierwszej kolejno艣ci najpi臋kniejsze miasto renesansowe Czech – Nov茅 M臎sto nad Metuj铆. Po spacerze uliczkami tego 聽przepi臋knego i zachwycaj膮cego miasteczka za艂o偶onego na pocz膮tku XVI wieku, grupa zwiedzi艂a znajduj膮cy si臋 na skraju rynku zamek z oryginalnym wyposa偶eniem znajduj膮cy si臋 do dzi艣 w r臋kach rodziny Barto艌 von Doben铆n.

Neustadt an der Mettau (Nov茅 M臎sto nad Metuj铆)

Czas na przerw臋 obiadow膮 by艂 w miejscowo艣ci Hradec Kr谩lov茅, sk膮d w godzinach popo艂udniowych grupa uda艂a si臋 do konkuruj膮cego z uniwersyteckim Hradec Kr谩lov茅 miasta powiatowego Pardubice. R贸wnie偶 tutaj zwiedzano zamek kr贸lewski, kt贸ry stanowi rzadki przyk艂ad p艂ynnego przej艣cia budowli zamkowej w pa艂acow膮 a gdzie w trzech salach rycerskich znale藕膰 mo偶na jeszcze elementy dawnych malowide艂 艣ciennych z epoki wczesnego renesansu.

Pardubitz (Pardubice)

W drodze powrotnej do hotelu grupa kilkakrotnie zatrzymywa艂a si臋 jeszcze przy licznych pomnikach obejmuj膮cych pole bitwy pod Sadow膮 (znana te偶 jako bitwa pod K枚niggr盲tz). Tu w roku 1866 wojska pruskie wygra艂y z wojskami monarchii austro-w臋gierskiej i tym samym wyeliminowa艂y wp艂ywy dawnej niemieckiej dynastii cesarskiej Habsburg贸w na dalsze losy nowopowstaj膮cej II Rzeszy Niemieckiej.

Plac bitwy pod K枚niggr盲tz (Hradec Kr谩lov茅)

O ile podczas dotychczasowej podr贸偶y po Czechach zwiedzaj膮cych rozpieszcza艂a pi臋kna letnia pogoda, to ostatniej nocy warunki atmosferyczne diametralnie si臋 zmieni艂y. W pi膮tkowy ranek po dotarciu do zamku w miejscowo艣ci Nachod niezb臋dne okaza艂y si臋 kurtki, p艂aszcze przeciwdeszczowe i parasole. Nie zmniejszy艂o to jednak oczarowania zar贸wno zewn臋trzn膮 fasad膮, jak i wyposa偶eniem kompleksu zamkowego znajduj膮cego si臋 do wybuchu II wojny 艣wiatowej w r臋kach rodziny von Schaumburg-Lippe.

Nachod (N谩chod)

Po opuszczeniu Czech grupa, mijaj膮c po drodze dawne hrabstwo k艂odzkie i ksi臋stwo nyskie, uda艂a si臋 do Prudnika. W Prudniku w hotelu 鈥濷aza鈥 tradycyjnie ju偶 odby艂o si臋 spotkanie z przyjaci贸艂mi, cz艂onkami stowarzyszenia z Polski, przedstawicielami zarz膮d贸w instytucji zaprzyja藕nionych i miejscowymi politykami. Wprawdzie przedstawiciele w艂adz miejskich nie mogli tym razem z uwagi na inne zobowi膮zania uczestniczy膰 w naszym spotkaniu, licznie przyby艂y jednak delegacje k贸艂 DFK z Prudnika, G艂og贸wka-Oraczy oraz po raz pierwszy z G艂og贸wka-Winiar. Spotkanie muzycznie wzbogaci艂 wyst臋p ch贸ru Mniejszo艣ci Niemieckiej z Nowej Wsi Prudnickiej.

Grupa podr贸偶uj膮cych

Ostatniego dnia plan by艂 r贸wnie偶 bardzo napi臋ty i wype艂niony licznymi spotkaniami. Podczas gdy wi臋kszo艣膰 uczestnik贸w w godzinach przedpo艂udniowych wzi臋艂a udzia艂 w spacerze po Prudniku z oprowadzaniem przez Herberta Schindlera, kt贸ry wraz z ma艂偶onk膮 prywatnie przyjecha艂 do Prudnika i pokaza艂 uczestnikom 鈥瀓ego鈥 miejsca w Prudniku, Ralph Wrobel i Andreas Smarzly udali si臋 do G艂og贸wka. Zarz膮d stowarzyszenia zosta艂 zaproszony przez naszego przyjaciela, dyrektora muzeum, Aleksandra Devosges-Cubera. Wyg艂asza艂 on w tamtejszym ratuszu z okazji spotkania 65 cz艂onk贸w rodziny von Oppersdorff w G艂og贸wku wyk艂ad na temat mecenasostwa rodziny w ubieg艂ych stuleciach. Po powrocie do Prudnika zarz膮d HKKNOS, w obecno艣ci zainteresowanych cz艂onk贸w stowarzyszenia i uczestnik贸w wyjazdu, dokona艂 oficjalnego przekazania element贸w wystawy z izby tradycji w Northeim Muzeum w Prudniku.

W Muzeum Ziemi Prudnickiej (od lewa:聽Prof. R. Wrobel, A. Smarzly, Dr. W. Dominiak, R. Matulla, S. K枚nig, pracownik muzeum, M. Gliese)

W realizacj臋 przekazania eksponat贸w w szczeg贸lno艣ci zaanga偶owani byli nasi cz艂onkowie, Sebastian K枚nig i Maik Gliese, gdy偶 opr贸cz licznych karton贸w z najr贸偶niejszymi eksponatami przetransportowali z Northeim do Prudnika pomnik ksi臋dza Hermanna J. H眉bnera (+1934). Zar贸wno przewodnicz膮cy komisji, prof. Wrobel, jak r贸wnie偶 dyrektor muzeum, dr Dominiak, wyrazili w swoich przem贸wieniach rado艣膰 z nawi膮zania w ostatnich latach przyjacielskiej i partnerskiej wsp贸艂pracy mi臋dzy HKKNOS a Muzeum w Prudniku, kt贸ra umo偶liwi艂a powstanie inicjatyw podobnych do tej. W spotkaniu tym uczestniczyli przedstawiciele lokalnej prasy i telewizji (patrz minuty 02.33-04.45:

http://tvprudnik.pl/35-tabs/tabs-aktualnosci/1081-wydarzenia-pogranicza-35.html).

W sobotnie popo艂udnie grupa uda艂a si臋 do G艂og贸wka, gdzie pod przewodnictwem Ralpha Wrobla zwiedzi艂a te niezwykle interesuj膮ce miasto. Nast臋pnie wszyscy wzi臋li udzia艂 w ostatnim punkcie programu tegorocznej wizyty studyjnej, mianowicie w 25. Festiwalu im. Ludwiga van Beethovena w G艂og贸wku, na kt贸ry r贸wnie偶 zostali艣my zaproszeni przez naszego przyjaciela i organizatora festiwalu, Aleksandra Devosges-Cubera. W niedawno wyremontowanej sali Domu Kultury w G艂og贸wku przez ponad dwie godziny s艂uchali艣my serenad i koncert贸w fortepianowych Mozarta, Kar艂owicza i Dvo艡aka, prezentowanych przez orkiestr臋 kameraln膮 鈥濴eopoldinum鈥 z Wroc艂awia.

Wczesnym rankiem w niedziel臋 opu艣cili艣my Prudnik, a nasz kierowca Rolf z biura 鈥濷sburg-Reisen鈥 zawi贸z艂 nas wszystkich swoim komfortowym autokarem bezpiecznie i punktualnie do domu.

Tekst: Andreas M. Smarzly

Zdj臋cia: Ralph Wrobel

T艂umaczenie: Agnieszka Skrzypulec

Historyczny Ok贸lnik 2017/1

Do艂膮czamy aktualny Historyczny Ok贸lnik Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego:聽 Historyczny Ok贸lnik 2017/1

Zapraszamy serdecznie serdecznie na:

  • Walne Zgromadzenie 2017 oraz seminarium 鈥濸rzysz艂o艣膰 bada艅 nad histori膮 艢l膮ska鈥 w terminie 18/19.03.2017 w Northeim, jak i na
  • 13. wizyt臋 studyjn膮: Pa艂ace i ogrody w p贸艂nocnych Czechach w terminie od 27 sierpnia do 3 wrze艣nia 2017 r.

 

Relacja z 12-tej podr贸偶y naukowej 鈥瀂 Krakowa do Prudnika: Ma艂opolska i G贸rny 艢l膮sk鈥

W roku jubileuszowym 30-lecia istnienia Komisji Historycznej, w dniach od 30 sierpnia (niedziela) do 6 wrze艣nia (niedziela) 2015 r. odby艂a si臋 nasza podr贸偶 naukowa pod has艂em: 鈥瀂 Krakowa do Prudnika: Ma艂opolska i G贸rny 艢l膮sk鈥.

W wyje藕dzie, kt贸ry zorganizowali pan prof. Ralph Wrobel, pan Andreas Smarzly, pani Rosmarie Matulla oraz pan Peter Mitschka, uczestniczy艂y 艂膮cznie 32 osoby. Wygodnym autokarem firmy Osburg, za kt贸rego kierownic膮 zasiad艂 nasz do艣wiadczony kierowca, pan Olaf, w niedziel臋, po zabraniu uczestnik贸w z Wadersloh, Kassel, Erfurt i Drezna, udali艣my si臋 do Krakowa. P贸藕nym wieczorem zadomowili艣my si臋 w hotelu Royal w centrum historycznej stolicy Polski – Krakowie.

W poniedzia艂ek zwiedzili艣my po艂o偶ony niedaleko miasta klasztor benedykty艅ski w Ty艅cu, za艂o偶ony przed dziewi臋cioma wiekami. Nast臋pnie udali艣my si臋 do Tyniecby艂ego o艣rodka w艂adzy kr贸lewskiej, na Wawel, gdzie obok Zamku Kr贸lewskiego znajduje si臋 r贸wnie偶 Katedra, w kt贸rej pochowano wielu by艂ych w艂adc贸w Polski. Po sympatycznym rejsie stateczkiem po Wi艣le, przy upalnych letnich temperaturach, miejscowa przewodnik, pani Agnieszka Czarnecka, pokaza艂a nam wa偶ne i godne zobaczenia miejsca na Starym Mie艣cie w Krakowie, jak: ko艣ci贸艂 Mariacki ze znanym na ca艂ym 艣wiecie o艂tarzem Wita Stwosza, rynek oraz Collegium Maius.KrakauWawel Po wsp贸lnej kolacji w restauracji 鈥濨ohema鈥 do p贸藕nych godzin nocnych korzystali艣my z ostatnich chwil lata na krakowskim rynku, kt贸ry r贸wnie偶 tego wieczora opanowany zosta艂 przez artyst贸w, kuglarzy, handlowc贸w, student贸w, turyst贸w z ca艂ego 艣wiata oraz przer贸偶nych mi艂o艣nik贸w nocy.

Nast臋pnego dnia udali艣my si臋 w g艂膮b Ma艂opolski. Najpierw zwiedzili艣my by艂e galicyjskie miasto Tarn贸w, b臋d膮ce niegdy艣 pod tak du偶ym wp艂ywem monarchii austriackiej, 偶e do dzi艣 Tarnowjest okre艣lane mianem 鈥濵a艂ego Wiednia鈥. Po wizycie w jedynym w swoim rodzaju 鈥濵uzeum Etnograficznym鈥 przedstawiaj膮cym histori臋 i kultur臋 Rom贸w 偶yj膮cych w Polsce, a do dnia dzisiejszego okre艣lanych w Polsce 鈥濩yganami鈥, najwi臋ksze wra偶enie zrobi艂 na nas rynek w Tarnowie.

St膮d udali艣my si臋 do by艂ej siedziby rodu Lubomirskich, do pi臋knego barokowego zamku w Nowym Wi艣niczu. Opr贸cz oryginalnego wyposa偶enia twierdzy, zobaczyli艣my r贸wnie偶 pi臋kn膮 dekoracj臋 sufitow膮, wywiezion膮 tutaj po II wojnie 艣wiatowej ze 艣l膮skiego zamku w Ksi膮偶u. Ostatnim punktem programu by艂a wizyta w Lipnicy Murowanej NowyWisniczw drewnianym ko艣ciele z XV w., kt贸rego pocz膮tki si臋gaj膮 XII w., a w kt贸rym do dzi艣 mo偶na podziwia膰 艣redniowieczne polichromie oraz o艂tarze pami臋taj膮ce jeszcze okres wzniesienia tego ko艣cio艂a. Nast臋pnie udali艣my si臋 na wy艣mienit膮 kolacj臋 do restauracji 鈥濸iwnica pod kominkiem鈥 oraz sp臋dzili艣my sympatyczny wiecz贸r przy zimnym piwie na rynku w Krakowie.

W 艣rod臋 udali艣my si臋 pocz膮tkowo do Spiszu, regionu historycznego po艂o偶onego w p贸艂nocnej cz臋艣ci S艂owacji i po艂udniowej cz臋艣ci Ma艂opolski, a nale偶膮cego do lat 20. ubieg艂ego wieku do Kr贸lestwa W臋gier. Na zamku w Niedzicy, b臋d膮cegoNiedzica niegdy艣 graniczn膮 twierdz膮 Kr贸lestwa W臋gier, st膮pali艣my po 艣ladach starych w臋gierskich rodzin magnackich, tutejszej do lat 30. XX w. niewolniczej ludno艣ci ch艂opskiej, a tak偶e spiskiego Robin Hooda – Janosika, s艂owackiego bohatera narodowego z XVII w., kt贸ry 鈥瀦abiera艂 bogatym, a rozdawa艂 ubogim鈥. Nast臋pnie udali艣my si臋 na spacer na zapor臋 znajduj膮c膮 si臋 na po艂o偶onym nieopodal jeziorze Czorszty艅skim, sk膮d mogli艣my podziwia膰 malownicz膮 panoram臋 Beskid贸w. Stamt膮d udali艣my si臋 do Wieliczki w pobli偶u Krakowa (od 1978 r. wpisana na list臋 dziedzictwa narodowego UNESCO), gdzie potwierdzono istnienie 偶up solnych (tj. kopal艅 soli) z czas贸w ok. 3500 lat przed Chrystusem, a gdzie od XIII w. wydobywa si臋 pod ziemi膮 s贸l. Zmuszeni byli艣my zatem uda膰 si臋 kilkaset metr贸w pod ziemi臋, gdzie czeka艂y na nas nieko艅cz膮ce si臋 korytarze, przypominaj膮ce sie膰 labirynt贸w, przerywane co jaki艣 czas olbrzymimi grotami solnymi, w kt贸rych przedstawiono olbrzymie rze藕by zakute w soli wprawiaj膮ce turyst贸w w regularne os艂upienie. Dzie艅 zako艅czyli艣my na wsp贸lnej kolacji w restauracji 鈥濭o艣ciniec Floria艅ski鈥 na Starym Mie艣cie w Krakowie.

Nast臋pnego dnia opu艣cili艣my hotel Royal, a tym samym Krak贸w i Ma艂opolsk臋 i udali艣my si臋 na 艢l膮sk. Po drodze zwiedzili艣my jeszcze po艂o偶on膮 w granicach Ma艂opolski Kalwari臋 Zebrzydowsk膮, gdzie od roku 1600 u st贸p g贸ry 呕ar na wzg贸rzu 呕arek przyci膮ga turyst贸w znajduj膮cy si臋 tutaj ko艣ci贸艂 zbudowany na wz贸r kaplicy na Golgocie w Jerozolimie, oraz inne obiekty zainspirowane budowlami Ziemi 艢wi臋tej (Golgota, G贸ra Oliwna, rzeka Cedron oraz 40 malowniczych po艂o偶onych na okolicznych wzg贸rzach, w dolinie rzeki Cedron kapliczek). Nast臋pnie przeje偶d偶aj膮c nieopodal miejsca urodzenia papie偶a Jana Paw艂a II w Wadowicach udali艣my si臋 do Bielska-Bia艂ej. Dzisiejsza miejscowo艣膰 po艂o偶ona by艂a niegdy艣 w dw贸ch r贸偶nych pa艅stwach i sk艂ada艂a si臋 z dw贸ch r贸偶nych przygranicznych miast 鈥 艣l膮skiego Bielitz (Bielsko) i ma艂opolskiej Bia艂ej, oddzielonych od siebie rzek膮 Bia艂k膮 oraz granic膮 Rzeszy.

Tego dnia przekroczyli艣my wiele granic geograficznych i historycznych, jak ta mi臋dzy Ma艂opolsk膮 i 艢l膮skiem, Galicj膮 i 艢l膮skiem Austriackim, czy te偶 granic臋 plebiscytow膮 z roku 1921 oraz granic臋 mi臋dzy Niemcami i Polsk膮 (1922-1939), a tak偶e Prusami i Austro-W臋grami (1772-1918) oraz granic臋 Cesarstwa Niemieckiego i Kr贸lestwa Polskiego (do 1772). Turystom w obliczu licznych granic i zwi膮zanych z nimi ogranicze艅 w podr贸偶owaniu, w spos贸b szczeg贸lny uwidacznia si臋 wspania艂a idea pozbawionej granic Unii Europejskiej! W Bielsku-Bia艂ej opr贸cz Rynku i ko艣cio艂a parafialnego zwiedzili艣my nowo wyremontowany Zamek ksi膮偶膮t Su艂kowskich w Bielsku, rezydencj臋 magnack膮 z XIX w., w kt贸rej mo偶na znale藕膰 jeszcze pozosta艂o艣ci 艣redniowiecznego zamku Ksi膮偶膮t Cieszy艅skich. Z Bielska-Bia艂ej w godzinach popo艂udniowych udali艣my si臋 do Tych贸w (Tichau). Tutaj zwiedzili艣my by艂y browar ksi膮偶臋cy i nowoczesne muzeum browarnictwa, w kt贸rym historia wa偶enia piwa od 1629 r. zosta艂a zaprezentowana w spos贸b przyst臋pny oraz nowoczesny i z ca艂膮 pewno艣ci膮 zainteresuje zar贸wno m艂ode, jak i starsze Tichaupokolenie. Ukoronowaniem wizyty w browarze by艂a degustacja piwa, podczas kt贸rej ka偶dy uczestnik otrzyma艂 p贸艂 litra pysznego piwa Tyskie znanego amatorom tego trunku na ca艂ym 艣wiecie. Z Tych贸w udali艣my si臋 bezpo艣rednio do naszego 鈥濰eimatu鈥, do Prudnika (Neustadt/OS), gdzie ponownie zamieszkali艣my w hotelu Oaza.

Kolejnego dnia, w pi膮tek, wielu uczestnik贸w wyjazdu uda艂o si臋 na prywatne spotkania ze znajomymi czy te偶 rodzinami do rodzinnych wiosek. Pozosta艂a cz臋艣膰 grupy zwiedzi艂a w tym czasie w godzinach przedpo艂udniowych by艂y ob贸z jeniecki w 艁ambinowicach (Lamsdorf), gdzie przetrzymywani byli je艅cy wojenni z czas贸w wojny francusko-pruskiej z lat 1870/1871, I wojny 艣wiatowej (1914/1918), II wojny 艣wiatowej (1939/1945) i lat powojennych (1945/1946). 50.000 grob贸w zmar艂ych w obozie je艅c贸w obrazuje skal臋 tego przygn臋biaj膮cego miejsca i jego smutnych czas贸w zapisanych na kartach najnowszej historii Europy 艢rodkowo-Wschodniej. Tutaj te偶 zwiedzili艣my nowoczesne 鈥濩entralne Muzeum Je艅c贸w Wojennych w 艁ambinowicach-Opolu鈥, w kt贸rym obok wystawy i informacji odnosz膮cych si臋 do wydarze艅 z lat 1870-1945 od niedawna znajduje si臋 r贸wnie偶 wystawa dotycz膮ca mrocznej historii lat powojennych, gdzie niemieccy cywile byli przetrzymywani i w du偶ej mierze mordowani przez polskie w艂adze. Z 艁ambinowic udali艣my si臋 ponownie do Prudnika, gdzie zaprzyja藕niony cz艂onek naszego stowarzyszenia, pan Marcin Domino, oprowadzi艂 nas po wyremontowanej willi przemys艂owca, dyplomaty, mecenasa, a tak偶e cesarskiego konsula perskiego Hermanna Fr盲nkel (1844-1901). Popo艂udniow膮 por膮 w hotelu Oaza mia艂o miejsce tradycyjne spotkanie Komisji Historycznej. Pojawili si臋 na nim liczni cz艂onkowie mieszkaj膮cy w Polsce, reprezentanci lokalnych w艂adz, przedstawiciele miejscowej ludno艣ci niemieckiej na 艢l膮sku, cz艂onkowie zarz膮d贸w zaprzyja藕nionych instytucji i stowarzysze艅, a tak偶e wielu innych starych i nowych przyjaci贸艂. Spotkanie up艂yn臋艂o w mi艂ej i przyjemnej atmosferze, kt贸r膮 podkre艣li艂 wyst臋p ch贸ru mniejszo艣ci niemieckiej z Nowej Wsi (Neudorf).

Ostatniego dnia naszej wizyty udali艣my si臋 w kierunku Ko藕la (Kosel). Po drodze zatrzymali艣my si臋 przy znajduj膮cym si臋 w pobli偶u Go艣ci臋cina (Kostenthal) drewnianym ko艣ci贸艂ku 艣w. Bryksjusza z XVII w. Po 艣wi膮tyni, b臋d膮cej ko艣cio艂em odpustowym, a wybudowanym w miejscu s艂yn膮cego z cud贸w 藕r贸d艂a i wcze艣niejszego ko艣ci贸艂ka z 1594 r. oprowadzi艂 nas pan Gorzalla. Nast臋pnie udali艣my si臋 do portu w K艂odnicy, gdzie weszli艣my na pok艂ad statku 鈥濻ilesia鈥 i rozkoszuj膮c si臋 ostatnimi powiewami lata odbyli艣my trzygodzinn膮 GleiwitzKanalpodr贸偶 po Kanale Gliwickim. W trakcie rejsu min臋li艣my trzy 艣luzy, pokonuj膮c w ten spos贸b ponad 20 metr贸w, a tak偶e tzw. przepust syfonowy rzeki K艂odnicy pod Kana艂em Gliwickim. Po wzmocnieniu si臋 pysznymi kie艂baskami z grilla, krupniokami i zimnym piwem opu艣cili艣my statek udaj膮c si臋 do P艂awniowic (Plawniowitz), gdzie oczekiwa艂 nas ju偶 ksi膮dz dr Krystian Worbs. Dzi臋ki uprzejmo艣ci ksi臋dza Plawniowitzmieli艣my mo偶liwo艣膰 zwiedzenia tego przepi臋knego i zachwycaj膮cego zamku hrabiego von Bellestrem. Nast臋pnie uczestnicy mieli mo偶liwo艣膰 przedyskutowania swoich wra偶e艅 w trakcie spaceru po przyzamkowym parku. Na zako艅czenie 12. wyjazdu studyjnego udali艣my si臋 na kolacj臋 do willi w Wi臋kszycach (Wiegsch眉tz) ko艂o Ko藕la, zbudowanej (a ostatnio pi臋knie odrestaurowanej) w roku 1871 przez radc臋 handlowego i filozofa Marca Heymanna.WiegschuetzW niedziel臋 po 艣niadaniu opu艣cili艣my 艢l膮sk z obietnic膮 rych艂ego powrotu. Tym samym zako艅czy艂 si臋 nasz 12. wyjazd studyjny, w trakcie kt贸rego nie opuszcza艂a nas dobra aura (deszcz pada艂 wy艂膮cznie w trakcie zwiedzania Wieliczki, obozu w 艁ambinowicach oraz podczas drogi powrotnej), pozostawiaj膮c w naszej pami臋ci mi艂e wspomnienia.

Tekst: Andreas Smarzly
Fotografie: Ralph Wrobel

Jubileusz 30-lecia w Northeim

Miasto Patronackie Prudnika, Northeim (Hannover) wraz z Zarz膮dem mieli zaszczyt zaprosi膰 cz艂onk贸w oraz go艣ci na jubileusz 30-lecia dzia艂alno艣ci Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego, kt贸ry odby艂 si臋 w dniach 7 i 8 marca 2015 r. w miejscu jej za艂o偶enia. W dniach 12/13 kwietnia 1985 r. w Northeim Horst Zobel wraz z innymi osobami zainteresowanymi histori膮 powiatu prudnickiego za艂o偶yli Komisj臋 Historyczn膮 (HKKNOS).


Uroczysto艣ci rozpocz臋艂y si臋 w sobot臋, 7 marca, w Sali Rajc贸w w kompleksie St. Blasien. Burmistrz Northeim, Hans-Erich Tannh盲user, powita艂 wszystkich obecnych i pogratulowa艂 Komisji HKKNOS 30-lecia istnienia, jak r贸wnie偶 d艂ugoletniej i owocnej dzia艂alno艣ci naukowej oraz skutecznego wk艂adu w pojednanie polsko-niemieckie. Burmistrz zapewni艂 HKKNOS, 偶e Northeim r贸wnie偶 w przysz艂o艣ci b臋dzie sta艂o dla Komisji otworem, nast臋pnie opisa艂 histori臋 prudnickiej Izby Pami臋ci oraz obecny stan przeprowadzki Izby Pami臋ci do siedziby Muzeum Miasta Northeim. R贸wnie偶 burmistrz Prudnika (niem. Neustadt/OS) Franciszek Fejdych oraz wicestarosta powiatu prudnickiego Krzysztof Barwieniec z艂o偶yli 偶yczenia skierowanie do Komisji. Burmistrz Fejdych doceni艂 bardzo delikatny, jednak stale zgodny z prawd膮 stosunek HKKNOS do historii wsp贸lnej ojczyzny nast臋puj膮cymi s艂owami:

鈥濸rzez ostatnie 30 lat Komisja Historyczna podejmowa艂a tematy bardzo trudne, tematy, kt贸re raczej dziel膮 ni偶 艂膮cz膮. Pa艅stwu uda艂o si臋 uzyska膰 zamierzony cel: uda艂o si臋 Pa艅stwu stworzy膰 tak膮 p艂aszczyzn臋 porozumienia, kt贸ra z uwagi na okazywany szacunek tym, kt贸rych temat dotyczy艂, pozwala艂a na podj臋cie rozmowy na tematy trudne. Za zrozumienie, wra偶liwo艣膰 i odpowiedzialno艣膰 sk艂adam cz艂onkom Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego serdeczne podzi臋kowania.鈥

R贸wnie偶 wicestarosta Barwieniec podkre艣li艂 wa偶no艣膰 nieprzerysowanego i jednocze艣nie empatycznego rozumienia historii Powiatu przez HKKNOS. Przekaza艂 pozdrowienia starosty Roszkowskiego, kt贸ry niestety w ostatniej chwili musia艂 odwo艂a膰 sw贸j przyjazd, oraz przedstawi艂 Towarzystwo Historyczne Ziemi Prudnickiej zainicjowane przez starost臋, kt贸re jest na etapie kszta艂towania si臋 i chce w przysz艂o艣ci 艣ci艣le wsp贸艂pracowa膰 z HKKNOS.

Nast臋pnie pierwszy przewodnicz膮cy HKKNOS, prof. dr Ralph Wrobel, przywita艂 wszystkich obecnych i przedstawi艂 przebieg dzia艂alno艣ci, dotychczasowe osi膮gni臋cia oraz obecne pola dzia艂alno艣ci, a tak偶e perspektywy Komisji. Z uwagi na obecno艣膰 go艣ci z Polski – opr贸cz burmistrza Prudnika oraz wicestarosty Powiatu przybyli r贸wnie偶 wiceburmistrz – Stanis艂aw Hawro, oraz cz艂onkowie zarz膮du Towarzystwa Historycznego Ziemi Prudnickiej: pani Urszula Rzepiela oraz pan Marcin Husak. Ca艂e spotkanie by艂o prowadzone dwuj臋zycznie z pomoc膮 zaanga偶owanych t艂umaczy.

Punktem kulminacyjnym spotkania by艂 wyk艂ad znanego historyka zaanga偶owanego w sprawy 艢l膮ska, pana dr Ulricha Schmilewskiego, prezesa Fundacji dla Kultury 艢l膮ska, pierwszego wiceprzewodnicz膮cego Komisji Historycznej 艢l膮ska oraz skarbnika Stowarzyszenia Historii 艢l膮ska. Dr Schmilewski zaprezentowa艂 bardzo interesuj膮cy wyk艂ad pt.: 鈥炁歭膮ska arystokracja oraz kontrreformacja na przyk艂adzie rod贸w von Schaffgotsch i Oppersdorff鈥, podejmuj膮cy w badaniach dotycz膮cych 艢l膮ska bardzo aktualny temat, kt贸ry poprzez analiz臋 arystokratycznego rodu von Oppersdorff obejmuje r贸wnie偶 histori臋 powiatu prudnickiego. Opr贸cz interesuj膮cych temat贸w dr Schmilewski bardzo ucieszy艂 s艂uchaczy informacj膮, 偶e przy tworzeniu swoich wyk艂ad贸w cz臋sto korzysta z prac cz艂onk贸w HKKNOS.

Po wsp贸lnym obiedzie w du偶ej sali konferencyjnej restauracji 鈥濭oldener L枚we鈥 rozpocz臋to drug膮 cz臋艣膰 uroczysto艣ci. Cz艂onkowie zarz膮du Towarzystwa Historycznego Ziemi Prudnickiej, pani Urszula Rzepiela i pan Marcin Husak, wsp贸lnie zaprezentowali wyk艂ad pt. 鈥濿illa Hermanna Fr盲nkla – fabrykanta, dyplomaty, filantropa鈥. Podczas gdy pan Husak, pracownik Muzeum w Prudniku, szczeg贸艂owo opisa艂 budowniczego, pani Rzepiela, by艂a dyrektor tego偶 Muzeum, przedstawi艂a architektur臋 ostatnio ca艂kowicie odrestaurowanej willi w Prudniku. Oficjalne zako艅czenie uroczysto艣ci nast膮pi艂o po wyk艂adzie historycznym prof. Wrobla 鈥濸aulini w klasztorze w Mochowie – na tropie Xavera Rotta w Internecie鈥. Profesor zaprezentowa艂 tym samym mo偶liwo艣ci wyszukiwania interesuj膮cych 藕r贸de艂 w Internecie oraz przedstawi艂 problem plagiatu przy tworzeniu dokument贸w historycznych wynikaj膮cy z systematycznego, kilkusetletniego i transgranicznego kopiowania danych. Po wsp贸lnej kolacji cz艂onkowie i zaproszeni go艣cie w mi艂ej atmosferze prowadzili jeszcze d艂ugie rozmowy do p贸藕nej nocy.

Nast臋pnego dnia, w niedziel臋, cz艂onkowie HKKNOS wsp贸lnie z go艣膰mi z Polski zwiedzili nowo powsta艂膮 Izb臋 Tradycji w Muzeum Miasta w Northeim. Nast臋pnie go艣cie z Polski po偶egnali si臋, a cz艂onkowie HKKNOS udali si臋 na Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia, kt贸re r贸wnie偶 odby艂o si臋 w du偶ej sali konferencyjnej restauracji 鈥濭oldener L枚we鈥. Po tym, jak pierwszy przewodnicz膮cy, prof. Wrobel, potwierdzi艂 kworum, nast膮pi艂 opis aktualnej dzia艂alno艣ci i projekt贸w Komisji. W chwili obecnej tocz膮 si臋 prace nad stworzeniem nowej strony internetowej HKKNOS, kt贸ra id膮c z duchem czasu powinna by膰 dwuj臋zyczna, a w przysz艂o艣ci nawet tr贸jj臋zyczna (niemiecko-polsko-angielska). W szczeg贸lno艣ci nowi m艂odsi cz艂onkowie HKKNOS mog膮 przekaza膰 wiele propozycji i pomys艂贸w do dyskusji w tym temacie. Przyj臋to propozycj臋 administratora strony, Christiana Sarnes, aby w przysz艂o艣ci stworzy膰 na nowo stron臋 w systemie WordPress. Nast臋pnie prof. Wrobel przekaza艂 informacje dotycz膮ce wyjazdu jubileuszowego 鈥濷d Krakowa do Prudnika: Wizyta studyjna z Ma艂opolski na G贸rny 艢l膮sk鈥, kt贸ry ma si臋 odby膰 w dniach od 30.08. do 6.09.2015 r. Mimo, 偶e wi臋kszo艣膰 miejsc jest ju偶 zaj臋ta, dla zainteresowanych os贸b istnieje jeszcze mo偶liwo艣膰 rezerwacji kilku miejsc. Na koniec pierwszy przewodnicz膮cy przedstawi艂 swoj膮 now膮 ksi膮偶k臋 鈥濰istoria Wsi Wierzch i Mion贸w鈥, kt贸r膮 niedawno prezentowa艂 wsp贸lnie z ksi臋dzem Wolfgangiem Globischem. Wszystkie egzemplarze ksi膮偶ki zosta艂y ju偶 jednak sprzedane, w najbli偶szej przysz艂o艣ci powinno si臋 jednak pojawi膰 wydanie nowe, poprawione.

Drugi przewodnicz膮cy, Andreas Smarzly, poprosi艂 cz艂onk贸w, kt贸rzy posiadaj膮 adres mailowy, o przekazanie go komisji celem u艂atwienia wymiany informacji. Nast臋pnie przekaza艂 informacje dotycz膮ce serii referat贸w, kt贸re odby艂y si臋 na G贸rnym 艢l膮sku w dniach od 15 do 19 czerwca 2014 r. (patrz raport w Historycznym Ok贸lniku 01/2015). W tym kontek艣cie przedstawi艂 on r贸wnie偶 swoj膮 ksi膮偶k臋 鈥濨艂a偶ejowice Dolne (Powiat Prudnicki) – historia g贸rno艣l膮skiej wsi鈥, kt贸ra ukaza艂a si臋 w 8 tomie w ramach serii pism krajoznawczych HKKNOS w roku 2014 w wersji dwuj臋zycznej. R贸wnie偶 ta ksi膮偶ka zosta艂a w pe艂ni sprzedana, nie przewiduje si臋 jednak nowego wydania. Andreas Smarzly przedstawi艂 r贸wnie偶 prywatne projekty digitalizacji 藕r贸de艂 prowadzone przez niekt贸rych cz艂onk贸w HKKNOS obejmuj膮ce wa偶ne 藕r贸d艂a historyczne powiatu prudnickiego. W ostatnim czasie powsta艂y p艂yty DVD z cyfrow膮 wersj膮 Neust盲dter Heimatbriefe z lat 1950-2014, Oberglogauer Stadtblatt (lata 1905-1939), Oberglogauer Zeitung (1845/47) oraz Neust盲dter Kreisbl盲tter (1843-1938), kt贸re mo偶na naby膰 w HKKNOS. W tym kontek艣cie Sebastian K枚nig zaprezentowa艂 cyfrow膮 wersj臋 Neust盲dter Heimatbriefe z lat 1950-2014 i mo偶liwo艣ci wykorzystania informacji tego warto艣ciowego 藕r贸d艂a. K枚nig zaznaczy艂 r贸wnie偶, 偶e z uwagi na wytyczne pani L眉ddecke oraz wydawnictwa Rocco, kt贸re posiada prawa do tego czasopisma, korzystanie z cyfrowej wersji mo偶liwe jest wy艂膮cznie do cel贸w naukowych przez cz艂onk贸w HKKNOS.

Natomiast je艣li chodzi o bie偶膮ce projekty, prof. Wrobel poinformowa艂 o stanie prac nad wsp贸lnym dzie艂em HKKNOS 鈥濰istoryczny Powiat G艂og贸wecki w Katastrze Karoli艅skim z lat 1722/26鈥. W chwili obecnej na j臋zyk polski przet艂umaczono wst臋p, wprowadzenie naukowe oraz historyczne. Jak tylko zako艅cz膮 si臋 prace redakcyjne nad transkrypcj膮 poszczeg贸lnych miejscowo艣ci, nast膮pi przekazanie dzie艂a do wydawnictwa, a ewentualny wydruk i publikacja nast膮pi膮 jeszcze jesieni膮 tego roku. Na zako艅czenie Johannes Preisner przedstawi艂 post臋p prac nad dwuj臋zyczn膮 ksi膮偶k膮 鈥濿yp臋dzenie Niemc贸w z Powiatu Prudnickiego鈥, kt贸ra r贸wnie偶 ma si臋 ukaza膰 w ramach serii pism krajoznawczych HKKNOS.

Roczne sprawozdanie finansowe na wniosek skarbnika, pani Rosemarie Matulla, kt贸ra przed d艂u偶szy czas by艂a chora, przeniesiono na rok nast臋pny. Pani Matulla przekaza艂a kr贸tki raport odno艣nie obecnej sytuacji finansowej Stowarzyszenia.
Po wsp贸lnym obiedzie zako艅czono Walne Zgromadzenie i cz艂onkowie mogli si臋 cieszy膰 pierwszymi ciep艂ymi promieniami s艂o艅ca w tym roku.

Andreas Smarzly
www.hkknos.de

Publikacja w:
NHB
Historischer Rundbrief HKKNOS
Schlesien Heute (skr贸t)
Northeimer Zeitung (skr贸t)
Tygodnik Prudnicki (t艂umaczenie)
呕ycie G艂og贸wka (PDF-File)

Historyczny Ok贸lnik 2015/1

Szanowni cz艂onkowie i przyjaciele Komisji Historycznej!

Rok 2014 by艂 rokiem pe艂nym sukces贸w, pozwalaj膮cym na pozytywne spogl膮danie w przysz艂o艣膰. Teraz czas to uczci膰!

Komisja Historyczna obchodzi jubileusz 30-lecia swojego istnienia. W zwi膮zku z tym zapraszam wszystkich na nasze Walne Zgromadzenie, kt贸re odb臋dzie si臋 w dniach 7 i 8 marca 2015 r. w Northeim.

Czeka na Pa艅stwa interesuj膮cy program. Cieszyliby艣my si臋 r贸wnie偶 m贸c Pa艅stwa powita膰 na naszej podr贸偶y studyjnej, kt贸ra tym razem b臋dzie wiod艂a z Ma艂opolski na G贸rny 艢l膮sk.

Ralph Wrobel

Historyczny Ok贸lnik (PDF-File)

Cykl odczyt贸w na 艢l膮sku od 15 do 19 czerwca 2014

W marcu 2014 r. HKKNOS ustali艂a now膮 strategi臋, pod roboczym tytu艂 “Go East” przewiduj膮c膮 rozw贸j wsp贸艂pracy w ramach podejmowanych na 艢l膮sku inicjatyw powi膮zanych z badaniem historii lokalnej i regionalnej powiatu prudnickiego. W ramach tej strategii w dniach od 15 do 19 czerwca 2014 w powiecie prudnickim mia艂y miejsce wydarzenia, wyk艂ady i prezentacje ksi膮偶ek. W tym celu kompletny zarz膮d, a tak偶e licznie cz艂okowie HKKNOS (prof. dr Ralph Wrobel, Andreas Smarzly, Rosemarie i Werner Matulla, dr Joachim Himanek, Renate i Herbert Schindler oraz Sebastian K枚nig z rodzin膮) udali si臋 z Niemiec na 艢l膮sk.

Prezentacja w B艂a偶ejowicach (staroska Roszkowski, Wrobel, Zgorzelska, Smarzly, wicestarosta Skiba)
Prezentacja w B艂a偶ejowicach (Smarzly)
Wyst臋p dzieci podczas prezentacji w B艂a偶ejowicach
B艂a偶ejowice, czas na rozdawanie autograf贸w (Smarzly, Roszkowski, Skiba)
Prezentacja w Smolarni (Podobi艅ski, Hellfeier)
Prezentacja w Smolarni (Himanek i Wrobel)
Pami膮tkowe zdj臋cie z zako艅czenia prezentacji w Smolarni (Wrobel, Hellfeier, G贸reczka, Smarzly i Himanek)

Wi臋cej informacji znajduje si臋 w poni偶szym linku:

Seria wyk艂ad贸w wyg艂oszonych na G贸rnym 艢l膮sku w dniach 15.06-19.06.2014 r.

Z lokalnej prasy: